SLIEDRECHT – Van de krochten van de RSB naar de bovenzaal in Sliedrecht is een kleine stap voor een man, maar een grote stap voor de mensheid! (citaat Neil Armstrong) Vanwege een uitverkocht Rapid toernooi bij de gezelligste schaakvereniging van zuidwest Nederland werd de RSB wedstrijd tussen Sliedrecht V1 en De IJssel V1 in de bovenzaal gespeeld. Na alle benodigde voorbereidingen werd de wedstrijd om klokslag 20.04 gestart door de onvolprezen arbiter van dienst.
Alle voorbereidingen ten spijt wist het illustere viertal van Sliedrecht ook ditmaal, zonder de man in vorm, Rik Versteeg, niet te winnen. De einduitslag van 1,5 – 2,5 miskent echter de inzet, passie en strijdgewoel. We zullen deze wedstrijd, tegen de sympathieke mannen uit Moordrecht, eens nader beschouwen aan de hand van de man die de beroemde woorden uitsprak: ‘One small step for man. One giant leap for mankind‘, niemand minder dan Neil Armstrong.
Alle platte aarde theorie-ontkenners (of erkenners) ten spijt, maar één van de beroemdste uitspraken in de geschiedenis is toch wel de uitspraak van Neil Armstrong, de eerste mens op de maan. Wat bracht hem daar en wat dreef hem? Zou het kunnen zijn dat zijn nobele intenties met deze maanlanding overeenkomen met het viertal uit Sliedrecht? Let maar eens op de overeenkomsten. Neil Armstrong is geboren in 1930 en zette als eerste mens ooit in 1969 voet op de maan. In hetzelfde jaar werd G. Nederlof kampioen bij Schaakvereniging Sliedrecht, waren de meeste leden van het eerste viertal nog niet geboren en werd de postcode ingevoerd in Belgie.
De teamleider van dienst had een zware kluif aan de opstelling. Een goede overdenking en voorbereiding was onontbeerlijk. Van Neil Armstrong was bekend dat hij de missie van de Apollo 11 tot in de puntjes voorbereidde en zijn team in diep geheim bij elkaar bracht. Een vergelijkbaar patroon voltrok zich voor de ogen van de RSB volgers. Om de – nogmaals: sympathieke – tegenstanders zand in de ogen te strooien werd er ditmaal voor gekozen om het Kanon van de vereniging; Rik Versteeg thuis te laten (lees: benedenzaal). Besloten werd te spelen met Simon Kadijk (bord 4), Johan Gijsen (bord 3), Arco van Houwelingen (bord 2) en Rien Lodder (bord 1). Zou dit genoeg zijn?
Op bord 3 speelde Johan met zwart zijn wellicht kortste wedstrijd ooit. Johan had in de voorbereiding gelezen dat Armstrong samen met co piloot David Scott met de Gemini 8 de benodigde voorbereidingen troffen voor de maanlanding. Helaas ging het fout door technische gebreken en tolde het ruimtevaartuig in ongeveer één seconde tijd om zijn as. De planning was dat de missie 75 uur zou duren met 55 omwentelingen rond de aarde. Uiteindelijk duurde zij maar elf uur.
Iets soortgelijks had Johan bedacht voor zijn wedstrijd. Door in de opening al vroegtijdig je dame naar buiten te halen en riskant te spelen begin je immers al snel om je as te tollen! Als je daarna pionnetjes gaat verliezen en niet rokeert dan duurt de partij vele malen korter als gedacht en kom je zelfs niet tot 55 zetten / omwentelingen. Sliedrecht staat 0-1 achter…
Op de andere borden lijkt het vrij positief te staan. Rien op bord 1 staat een tweetal pionnen voor, Arco op bord 2 lijkt een pion te verliezen maar krijgt compensatie genoeg en Simon op bord 4… tjsa… Wat gebeurt daar?
We zoomen in op het bord van Simon. Simon voelt zich als een echte maanlander. In plaats van alleen te focussen op de voorbereiding en de vlucht naar boven heeft hij ook nagedacht over de opening én hoe dit af te maken. Voor het oog van de toeschouwers biedt Simon met wit het Koningsgambiet aan wat gretig wordt aangenomen. Voor de leken onder ons (maar ook volgens diverse clubkampioenen) lijkt het erop dat Simon zijn hand vervolgens overspeelt door te gretig in te stappen met paard en loper op de stelling van de Zwarte Koning.
Net als Neil Armstrong weet Simon zijn plan steeds verder te vervolmaken en parkeert zijn maanlander op de steenachtige bodem van de 7 en 8e rij. Binnensmonds mompelt hij de bekende woorden: ’the eagle has landed‘! De zwarte koning wordt opgejaagd over diverse velden van het bord en uiteindelijk valt de dame met een tussenschaak waarna de partij is beslecht. Simon weet zijn ongeslagen status vast te houden binnen dit viertal en of dit komt door zijn onnavolgbare openingskennis of vaste glimlach om de lippen houden we even voor ons. Hoe dan ook; Sliedrecht – de IJssel: 1 – 1
Alle ogen zijn inmiddels gericht op Rien. Rien had als opdracht meegekregen om na te denken over de communicatie van Neil Armstrong. Waar Johan zich focust op de voorbereiding en Simon het afmaakt door te landen zorgt Rien voor spektakel waar het Sliedrechts publiek nog jaren over zal doorspreken. Tegen een opponent die vele honderden ELO punten meer waard is laat hij zien hoe je rustig een stelling opbouwt. Met een fianchetto opening staat hij stevig om de witte storm af te wachten. De verwachte storm blijft echter uit en als na wat eerste schermutselingen het strijdtoneel wordt overzien staat Rien zelfs 2 pionnen voor! Helaas verbruikt hij hierbij veel tijd en krijgt hij nu te maken met een drukzettende tegenstander én de klok.
In 1969 werden de woorden van Neil Armstrong rechtstreeks uitgezonden via ‘de Voice of America, de BBC en talrijke andere tv,- en radiostations. Geschat wordt dat 450 miljoen mensen zijn worden hebben gehoord op een toenmalige populatie van 3,6 mld mensen. Ongekend. Ook Rien mag zulke grote getallen tot zijn verbeelding laten spreken als hij zijn wedstrijd voor het oog van de vele fans vervolgt. De witte stukken staan allemaal gericht op zijn zwarte koning, maar hij heeft een tweetal pionnen voorsprong én de stelling van zijn tegenstander is verpulverd! Helaas weet Rien onder de grote druk geen stand te houden en moet even later zijn koning omleggen… 1-2 voor de IJssel.
Dan zijn alle ogen gericht op het bord van de teamleider. Arco speelt met (uiteraard) wit tegen een IJsselspeler met de voornaam: ‘Neal’. Toeval? Geen mens die daaraan twijfelt in Sliedrecht en omstreken. Een iconisch gevecht op het bord is het resultaat. De Italiaanse opening wordt van stal gehaald en alle stukken worden keurig gepositioneerd. In zijn voorbereiding heeft Arco vooral gefocust op het laatste deel van de maanlanding: ‘de terugkeer naar de aarde‘. Nadat Neil (geen Neal) Armstrong was teruggekeerd in de Maanlander, werd het luik gesloten en verzegeld. Terwijl ze voorbereidingen troffen voor hun vertrek van het Maanoppervlak, ontdekte Armstrong dat een van hen – waarschijnlijk met zijn ruimtepak – het contactslot had afgebroken van de motor die de Maanlander moest doen opstijgen. Ze gebruikten een deel van een pen om de schakelaar in te duwen en de motor te activeren. De Maanlander vloog daarop de ruimte in en koppelde met het moederschip Columbia.
Diezelfde spanning die Armstrong voelde bij de terugkeer (lukt het überhaupt) was ook voelbaar op het schaakbord. Met een pion achterstand maar een redelijk gesloten stelling weet Arco dat remise haalbaar is, maar mogelijk meer. Het eerste remise aanbod van de tegenstander wordt afgeslagen, maar na een dame offer en eeuwig schaak is het dan toch voorbij. De kanonnen van Sliedrecht die zich om het bord hebben verzameld zijn het tot op de dag van vandaag nog niet eens of deze partij toch niet was te winnen voor wit. De computer van Lichess was (achteraf) duidelijk: nee.
Zo eindigt dan een bewogen wedstrijd in 1,5 – 2,5 voor de IJssel. Er is moedig op de borden gestreden. Zoals Neal Armstrong en zijn collega astronauten bij terugkomst op aarde welkom werden geheten door president Nixon zo onthaalde het bestuur van SV Sliedrecht het illustere viertal ook weer in de benedenzaal waar gewoon verder werd geschaakt in het Rapid toernooi. Deze prestatie is ongekend! Ondanks het verlies blijft het eerste viertal optimistisch gestemd. De laatste wedstrijd van dit seizoen komt in het zicht; uit tegen ‘het Houten Paard’. Leeft u weer met hen mee?
Arco van Houwelingen
