PAPENDRECHT – Het eerste viertal van schaakvereniging Sliedrecht heeft de kans verspeeld om kampioen te worden in de top(b)klasse 2C van de RSB competitie. In Papendrecht werd tegen het roemruchte PASCAL gelijk gespeeld met 2 – 2. Meer zat er niet in dit keer.
Een uitwedstrijd tegen PASCAL voelt als thuisspelen maar dan zonder het wild enthousiaste publiek. Een prima locatie om te schaken op een mooie reisafstand met sympathieke tegenstanders. Hoe mooi kan het schaakleven zijn. Toch pakten donkere wolken zich boven het denksportcentrum van Papendrecht samen boven de hoofden van de Sliedrecht spelers. Wie is in staat om PASCAL af te remmen?
Pascal… waar staat dit eigenlijk voor? Uw verslaggever, annex teamleider, was te laat aanwezig bij de start van deze partij zodat hij mooi zijn huiswerk kon verrichten. Pascal staat officieel voor: PApendrecht SChaak combinatie ALblasserdam. Een mond vol. In onderstaand verslag proberen de spelers een eigen invulling te geven aan de naam Pascal.
Allereerst is daar natuurlijk het verrichte huiswerk. Ieder teamlid was voorafgaand aan de wedstrijd verplicht om kennis te nemen van de wereldberoemde natuurkundige; Blaise Pascal (1623 – 1662). Johan Gijsen dreunde vlak voor aanvang nog zijn bekende waarschijnlijkheidsrekening op. De uitkomst van deze bekende rekenformule bracht hem op het idee dat hij waarschijnlijk wel kon winnen en zodoende vroeg hij zitting op bord 1 aan. We zullen zien of de berekening goed is uitgevoerd.
De eerste rekenmachine is door Blaise Pascal ontwikkeld. Wie had dat gedacht? Nou; Rien Lodder! In zijn voorbereiding – ditmaal zonder de bijbehorende spinazie-toxicologische-diëten – was Rien voorbereid als geen ander. Als een waar rekenwonder zette hij de 64 velden van het schaakbord in de afgeleide formule van zowel Pythagoras als de relativiteitstheorie van Albert Einstein. Het resultaat van deze voorbereiding? Rien speelt met zwart op bord 4 en het liefst zo ver als mogelijk bij Rik uit de buurt.
Rik Versteeg vond het een prima idee om ver uit de buurt van Rien te spelen. Vaak zorgen zij samen voor meer dan voldoende afleiding. In overleg met het thuisspelende team zijn de tafels dan ook extra ver uiteen gezet om dit te benadrukken. Rik had in zijn voorbereiding de zgn. ‘wet van Pascal‘ onder de loep genomen. Plat gezegd luidt deze: ‘druk die op een vloeistof wordt uitgeoefend, plant zich in alle richtingen met dezelfde grootte voort’. Concreet: indien één pion wordt geslagen volgen er vast meer! Aan bord 2 zullen we zien of dit is gelukt.
Tot slot is daar Simon Kadijk. Een stille en bedaarde denker die een groot hart heeft voor Pascal. In zijn voorbereiding heeft Simon zich bezonnen op de bekende ‘Gok van Pascal’ (ook wel ‘Pascals Weddenschap‘, zoals omschreven in zijn boek de ‘Pensées). De conclusie van Pascal is dat men volgens de kansrekening wel in God moet geloven. Als deze namelijk bestaat, is de winst voor de gelovige oneindig. Bestaat God niet, dan verliest men niets. Pascal was naast natuurkundige ook theoloog wat directe herkenning oproept bij Simon. Graag neemt hij dan ook deel aan dit spektakelstuk op bord 3.
Na deze uitvoerige introductie omtrent Blaise Pascal – een terecht eerbetoon aan een groot theoloog en natuurkundige – gaan wij ons verdiepen in de bijzondere schaakwereld tegen de Schaakvereniging Pascal. Laten we de borden eens langslopen
Op bord 1 is Johan met wit actief tegen een gelijkwaardige tegenstander. Hij komt goed uit de opening maar weet in het middenspel een belangrijke e-pion niet te behouden. Zijn tegenstander drukt Johan steeds verder naar achteren en begint aanvalsplannen op de koning uit te voeren. Johan houdt dapper stand maar moet steeds verder wijken. Zijn hele voorbereiding omtrent de waarschijnlijkheidstheorie moet overboord. Het is steeds waarschijnlijker dat hij verliest!
Ineens is daar een verkeerde zet van zijn tegenstander waardoor hij de partij kan kantelen door een stuk te winnen. Johan bedenkt zich geen moment en neemt dit stuk niet aan. In de waarschijnlijkheidstheorie moet je namelijk niet uitgaan van zekerheden in het leven. De winst was hier zeker te vinden en dat past dan niet bij de voorbereiding. Jammer maar helaas moet Johan even later het hoofd buigen na een lange avond. 1-0 voor Pascal.
Rien speelt op bord 4 met zwart een lastige pot. De stukken komen steeds verder gedrongen en tot overmaat van ramp kan zijn hele voorbereiding in de prullenbak. Indachtig aan Blaise Pascal had Rien een rekenmachine meegenomen – als app op de telefoon -, maar deze blijkt verboden te zijn bij het speelbord. Alles moet vanavond uit het blote hoofd. In een gedrongen stelling fluistert hij daarom zijn tegenstander toe dat hij een Feyenoord supporter is en een aansteker in zijn broekzak heeft. De tegenstander schrikt en remise wordt direct, zonder overleg, overeengekomen. Een mooi resultaat voor Rien, maar een teleurgestelde teamleider loopt met tranen in de ogen rond. Een kleine blik op de overige borden leert dat de winst voor het team nu is verkeken met een tussenstand van 1,5 – 0,5.
Op bord 3 speelt Simon met Wit een partij die zich snel heeft ontwikkeld naar het eindspel met torens, pionnen en een paard. Simon staat er goed voor en bedwingt de zwarte koning van zijn tegenstander. Wat zijn toren nutteloos staat te zijn op vak a6 is voor velen een raadsel, maar de partij ontwikkelt zich rustig in zijn voordeel. Ineens vergeet Simon een pion op e4 welke gretig wordt geslagen. In plaats van een voordeel kantelt de partij in zijn nadeel! Via een dolgedraaid paard weet hij de partij nog in evenwicht te houden – met zelfs winstkansen -, maar na driemaal zetherhaling is deze partij ook geëindigd in remise. Tussenstand 2 – 1
Alle ogen zijn gericht op de zwarte stukken van Rik. Rik speelt een hele goede partij en neemt het initiatief door gaten te creëren voor de koning. Een winstplan is in de maak. Helaas is daar ineens een listige loper en dame van zijn tegenstander die het leven voor de zwarte koning spontaan heel zuur maken. Van winst dreigt ineens verlies! Rik gaat in de denkmodus en vindt de ideale oplossing. De wet van Pascal indachtig pakt hij na het verlies van een toren deze niet terug, maar geeft schaak en dreigt een pion te promoveren. Door op het scherpst van de snede deze partij uit te spelen haalt Rik het punt binnen. Eindstand: 2 – 2.
De zinderende wedstrijd – waar geschiedenis in Papendrecht – werd geschreven eindigt hiermee in een gelijkspel. Hiermee zijn alle titelaspiraties van het team verdampt en rest nog het gevecht om de 2e plaats in poule 2C. Wat is de eindconclusie? Blaise Pascal zijn we dankbaar voor zijn regels, wetten en weddenschap. Zijn gedachten en ideeën zijn tot op het schaakbord 400 jaar later terug te vinden!
NB: SV Pascal heeft een tweetal dozen met oude, vergeelde, boeken voor verkoop of als brandhout. Denk aan de series van Max Euwe en anderen. Tot grote vreugde van uw verslaggever lag daar ook het boek over de historie van SV Sliedrecht in volle glorie. Het moraal van deze anekdote? De Kronieken van Sliedrecht horen in het rijtje van Eeuwe, Gasparov en Bobby Fisher.
Arco van Houwelingen
